Telescopus nigriceps (Siyah Bantlı Kedi Gözlü Yılan)

Telescopus nigriceps (Siyah Bantlı Kedi Gözlü Yılan)

Telescopus nigriceps

(Siyah Bantlı Kedi Gözlü Yılan)

Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Takım: Squamata (Pullular)
Alt Takım: Serpentes (Yılanlar)
Familya: Colubridae (Kırbaç Yılanları)
Cins: Telescopus
Tür: nigriceps
TÜRKİYE KAYDI: VAR

     Telescopus nigriceps (Siyah Başlı / Siyah Bantlı Kedi Gözlü Yılan) olarak bilinen bu tür "Colubridae" (Kırbaç Yılanları) familyasına dahil "YARI ZEHİRLİ" türlerden biridir. (Yarı zehirli tür olarak değerlendirilmesinin sebebi; yarı zehirli yılanların zehir dişleri zehirli yılanlarda olduğu gibi üst çenenin en önünde yer almayıp, üst çenenin en arkasında yer almasından kaynaklıdır. Aynı zamanda yarı zehirli olarak değerlendirilen yılanların zehirleri insanlar ve büyük memeliler üzerinde etkili olmayıp, bu tür yılanların avları, yani küçük kemirgenler, kertenkeleler, küçük memeliler, kuşlar vb. canlılar üzerinde etkilidir.)

Not: Ülkemizde bu tür dışında Hemorrhois ravergieri (Kocabaş Yılanı), Natrix tessellata (Damalı Su Yılanı), Hemorrhois nummifer (Sikkeli Yılan), Spalerosophis diadema (Urfa Yılanı), Malpolon insignitus (Çukurbaşlı Yılan), Platyceps najadum (Ok Yılanı, İnce Yılan), Platyceps collaris (Toros Yılanı, Toros İnce Yılanı, Toros Ok Yılanı), Platyceps ventromaculatus (Benekli Yılan, Benekli İnce Yılan), Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan) türleri de yarı zehirli türlerden olup, zehirleri sadece küçük canlılar üzerinde etkilidir. Yani ülkemizde kayıt altına alınmış 10 yarı zehirli tür yaşamaktadır.

     Bu tür aynı zamanda Tarbophis nigriceps, Telescopus fallax nigriceps gibi sinonim tanımlarla da karşımıza çıkar.
     Bu tür ülkemizin Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşam sürmektedir. Türle ilgili en fazla kayıt Şanlıurfa ve Kilis dolaylarında oluşturulmuştur. Bu türün vücut boyu ortalama 70-80 cm olup istisnai olarak daha büyüklerine de rastlanabilir. Göz bebekleri eliptik (dikey) olan bu yılanının vücudunu kaplayan pullar karinasız (çıkıntısız, düz) yapıdadır. (Göz bebekleri yüksek ışıkta iyice dikey çizgi halini alır.). Sırt tarafı sarımsı kahverengi zemin renginde olup zemin üstünde iri siyah lekelidir. Boyun kısmı baş ile birleşim noktasında bariz şekilde incedir. Baş genellikle komple siyah renkte olup, ensesindeki siyah bant Telescopus fallax türüne göre daha geniştir. Ventral kısım (karın altı bölgesi) mermer görünümünde olup esmer lekeler taşır. Vücut yanlardan hafif basık yapıdadır.
     Dik yüzeylere rahatlıkla tırmanabilen tırmanıcı ve iyi bir avcı olan bu tür habitat olarak genellikle güneşli taşlık kayalık alanlar, taşlık kayalık yamaçlar, bozkırlar ve yarı çöl ortamlar gibi biyotopları tercih eder. Popülasyon eğilimi net olarak bilinmemektedir. Yarı zehirli bu türün zehri insanlar üzerinde etkili olmayıp, sadece avladıkları küçük canlılar için etkilidir. Sabahın erken veya akşamın geç saatlarinde alacakaranlıkta avlanmayı tercih ederler. Beslenme alışkanlığı genelde kertenkele türleri ve küçük memeliler gibi küçük canlılar üzerinde yoğunlaşır. Aktivasyon zamanı Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim aylarındadır. Bu tür ortalama 400-700 metre rakıma kadar görülebilmektedir. Bu tür kendisini ciddi tehdit altında hisseder veya çok sıkıştırılırsa hızlı bir şekilde ısırabilir. Yarı zehirli olmasından dolayı insan için hayati risk oluşturmaz.

Küresel Yayılım: Türkiye, Irak, Lübran, Ürdün, Suriye bölgelerinden tür kaydı bulunmaktadır.