Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan)

Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan)

Telescopus fallax

(Kedi Gözlü Yılan)

Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Takım: Squamata (Pullular)
Alt Takım: Serpentes (Yılanlar)
Familya: Colubridae (Kırbaç Yılanları)
Cins: Telescopus
Tür: fallax
TÜRKİYE KAYDI: VAR

     Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan) olarak bilinen bu tür "Colubridae" (Kırbaç Yılanları) familyasına dahil "YARI ZEHİRLİ" türlerden biridir. (Yarı zehirli tür olarak değerlendirilmesinin sebebi; yarı zehirli yılanların zehir dişleri zehirli yılanlarda olduğu gibi üst çenenin en önünde yer almayıp, üst çenenin en arkasında yer almasından kaynaklıdır. Aynı zamanda yarı zehirli olarak değerlendirilen yılanların zehirleri insanlar ve büyük memeliler üzerinde etkili olmayıp, bu tür yılanların avları, yani küçük kemirgenler, kertenkeleler, küçük memeliler, kuşlar vb. canlılar üzerinde etkilidir.)

Not: Ülkemizde bu tür dışında Hemorrhois ravergieri (Kocabaş Yılanı), Natrix tessellata (Damalı Su Yılanı), Telescopus nigriceps (Siyah Başlı Kedi Gözlü Yılan), Spalerosophis diadema (Urfa Yılanı), Malpolon insignitus (Çukurbaşlı Yılan), Platyceps najadum (Ok Yılanı, İnce Yılan), Platyceps collaris (Toros Yılanı, Toros İnce Yılanı, Toros Ok Yılanı), Platyceps ventromaculatus (Benekli Yılan, Benekli İnce Yılan), Hemorrhois nummifer (Sikkeli Yılan) türleri de yarı zehirli türlerden olup, zehirleri sadece küçük canlılar üzerinde etkilidir. Yani ülkemizde kayıt altına alınmış 10 yarı zehirli tür yaşamaktadır.

     Bu tür aynı zamanda Telescopus fallax fallax, Coluber vivax, Tarbophis fallax, Telescopus fallax rhodicus, Telescopus fallax mcewani, Tarbophis iberus, Tarbophis vivax, Telescopus fallax cyprianus, Tarbophis fallax cyprianus, Telescopus fallax iberus, Trigonophis iberus, Telescopus fallax pallidus, Telescopus fallax christianus, Telescopus fallax syriacus, Tarbophis fallax syriacus gibi sinonim tanımlarla da karşımıza çıkar.
     Bu tür ülkemizin Trakya, Marmara, Ege, Batı Akdeniz, Doğu Akdeniz, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşam sürmektedir. Bu türün vücut boyu ortalama 80 cm olup istisnai olarak daha büyüklerine de rastlanabilir. Göz bebekleri eliptik (dikey) olan bu yılanının vücudunu kaplayan pullar karinasız (çıkıntısız, düz) yapıdadır. (Göz bebekleri yüksek ışıkta iyice dikey çizgi halini alır.). Sırt tarafı gri/kahverengi zemin renginde olup zemin üstünde iri siyah veya koyu kahverengi lekelidir. Bu lekeler vücut gerisinde kuyruğa doğru soluklaşır ve belirsizleşir. Başın iki yanında bariz koyu kahverengi/siyah şeritler vardır. Gövde yanlarında da birer sıra koyu leke dizisi bulunur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) sarımsı beyaz tonlarda olup koyu lekeler taşır. Karın altı lekeli mermer yüzeyi görünümündedir.
     Dik yüzeylere rahatlıkla tırmanabilen tırmanıcı ve iyi bir avcı olan bu tür habitat olarak genellikle yol kenarları, güneşli taşlık yamaçlar, harabeler, makilikler, taşlık/kayalık araziler, bağ/bahçeler, çalılıklar gibi biyotopları tercih eder. Dişiler bir seferde 5-9 arası yumurta bırakabilir. Yarı zehirli bu türün zehri insanlar üzerinde etkili olmayıp, sadece avladıkları küçük canlılar için etkilidir. Sabahın erken veya akşamın geç saatlarinde avlanmayı tercih ederler. Beslenme alışkanlığı genelde kertenkele türleri, küçük kemirgenler, kuşlar gibi küçük canlılar üzerinde yoğunlaşır. Bu tür ortalama 2000 metre rakıma kadar görülebilmektedir. Bu tür kendisini ciddi tehdit altında hisseder veya çok sıkıştırılırsa hızlı bir şekilde ısırabilir. Yarı zehirli olmasından dolayı insan için hayati risk oluşturmaz.

Küresel Yayılım: Türkiye, Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Gürcistan, Yunanistan, İran, Irak, İsrail, İtalya, Lübnan, Makedonya, eski Yugoslav Cumhuriyeti, Malta, Karadağ, Rusya, Slovenya, Suriye bölgelerinden tür kaydı bulunmaktadır.