Natrix tessellata (Damalı Su Yılanı)

Natrix tessellata (Damalı Su Yılanı)

Natrix tessellata (Damalı Su Yılanı) juvenili

Natrix tessellata

(Damalı Su Yılanı)

Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Takım: Squamata (Pullular)
Alt Takım: Serpentes (Yılanlar)
Familya: Colubridae (Kırbaç Yılanları)
Cins: Natrix
Tür: tessellata
TÜRKİYE KAYDI: VAR

     Natrix tessellata ( Damalı Su Yılanı, Damalı Yarı Sucul Yılan, Su Yılanı) olarak bilinen bu tür "Colubridae" (Kırbaç Yılanları) familyasına dahil "YARI ZEHİRLİ" türlerden biridir. (Yarı zehirli tür olarak değerlendirilmesinin sebebi; yarı zehirli yılanların zehir dişleri zehirli yılanlarda olduğu gibi üst çenenin en önünde yer almayıp, üst çenenin en arkasında yer almasından kaynaklıdır. Aynı zamanda yarı zehirli olarak değerlendirilen yılanların zehirleri insanlar ve büyük memeliler üzerinde etkili olmayıp, bu tür yılanların avları, yani küçük kemirgenler, kertenkeleler, küçük memeliler, kuşlar vb. canlılar üzerinde etkilidir.)
     Not: Ülkemizde bu tür dışında Hemorrhois ravergieri (Kocabaş Yılanı), Hemorrhois nummifer (Sikkeli Yılan), Telescopus nigriceps (Siyah Başlı Kedi Gözlü Yılan), Spalerosophis diadema (Urfa Yılanı), Malpolon insignitus (Çukurbaşlı Yılan), Platyceps najadum (Ok Yılanı, İnce Yılan), Platyceps collaris (Toros Yılanı, Toros İnce Yılanı, Toros Ok Yılanı), Platyceps ventromaculatus (Benekli Yılan, Benekli İnce Yılan), Telescopus fallax (Kedi Gözlü Yılan) türleri de yarı zehirli türlerden olup, zehirleri sadece küçük canlılar üzerinde etkilidir. Yani ülkemizde kayıt altına alınmış 10 yarı zehirli tür yaşamaktadır.

     Bu tür aynı zamanda Coluber tessellatus, Coronella tessellata, Coluber tessellata, Tropidonotus tessellatus gibi sinonim tanımlarla da karşımıza çıkar.
     Bu tür ülkemizin neredeyse tüm bölgelerinde yaşam sürmektedir. Bu türün vücut boyu ortalama 120 cm olup istisnai olarak daha büyüklerine de rastlanabilir. Göz bebekleri yuvarlak olan bu yılanının vücudunu kaplayan pullar karinalı (çıkıntılı) yapıdadır. Sırt tarafı gri, siyah/beyaz lekeli, bazen de siyahımsı yahut belirsiz dağınık lekelidir. Beyazımsı veya kirli beyaz lekeler gövdenin ön taraflarına doğru barizdir. Gövdedeki siyah lekeler bir taraftan bir tarafa (enine) dört sıra oluşturur. Ventral kısım (karın altı bölgesi) ön tarafta pembemsi yahut sarımtırak olup siyah lekeler taşıyabilir, arka taraf ise siyah tonlarında olup üzerinde sarımsı/pembemsi lekeler bulunabilir. Kuyruk altı tamamen siyah tonda olabilir.
     Bu tür habitat olarak genellikle sulak arazileri tercih edip, büyüklü küçüklü su kaynaklarının yakınlarını tercih eder. Suya en çok avlanmak için girerler. Dişiler 5-25 arası yumurta bırakabilir. Bu tür ortalama 2500 metre rakıma kadar görülebilmektedir. Beslenme alışkanlığı genelde su canlılarından başta kurbağalar, tatlı su balıkları olmak üzere bazen küçük kemirgenler, küçük memeliler gibi küçük canlılar üzerinde yoğunlaşır. Bu tür kendisini ciddi tehdit altında hisseder veya çok sıkıştırılırsa nadiren de olsa ısırır. Yarı zehirli olmasından dolayı insan için hayati risk oluşturmaz. Fakat sıkıştırıldığında veya kendisini tehdit altında hissettiğinde öncelikle vücudunu zemin üzerinde ters çevirerek (karın bölgesi yukarı bakacak şekilde), çok pis kokulu bir gaz salgılayıp, ağzını açarak ölü taklidi yapar. Bu Natrix tessellata türünün en bariz karakteristik özelliklerinden birisidir. Dere ve göl kenarı gibi büyüklü küçüklü su kaynaklarının yakınlarında uygun çukurlarda ve deliklerde toplu halde kış uykusuna yatarlar.

Küresel Yayılım: Türkiye, Afganistan, Arnavutluk, Avusturya; Bosna Hersek, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan Çin, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Mısır, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İran, Irak, İsrail, İtalya, Ürdün, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Makedonya, eski Yugoslav Cumhuriyeti, Moldova, Karadağ, Pakistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İsviçre, Suriye, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan, Yemen bölgelerinden tür kaydı bulunmaktadır.