Dolichophis jugularis (Kara Yılan)

Dolichophis jugularis (Kara Yılan)

Dolichophis jugularis (Kara Yılan) juvenili

Dolichophis jugularis

(Kara Yılan)

Şube:  Chordata (Kordalılar)
Sınıf:   Reptilia (Sürüngenler)
Takım:  Squamata (Pullular)
Alt Takım:  Serpentes (Yılanlar)
Familya:  Colubridae (Kırbaç Yılanları)
Cins:  Dolichophis
Tür:  jugularis
TÜRKİYE KAYDI:  VAR

      Dolichophis jugularis (Coluber jugularis), yani "Kara Yılan" olarak bilinen bu tür "Colubridae" (Kırbaç Yılanları) familyasına dahil "ZEHİRSİZ" türlerden biridir. Farklı ülkelerde "Large Whip Snake, Black Whip Snake, Dark Whip Snake" gibi isimlerle anılır.
     Ortalama olarak 3 metreye kadar büyüyüp, vücuda orantılı olarak kalınlaşabilen yapıya sahip, ülkemizde yaşayan en uzun boylu yılan türü olarak kabul edilmektedir. (İstisnai olarak 3 metreden uzunlarına rastlanabilir.) Sırt pulları düz (karinasız) olan bu türün göz bebekleri yuvarlaktır. Genç bireylerde sırt rengi kahverengi, gri/kahve tonları üzeri koyu lekeliyken, yetişkin bireylerde tamamen homojen koyu parlak siyahtır. Yetişkin bireylerin boyun yüzeyi beyazımsı renkte olup, üstü kırmızı ve kırmızımsı lekelidir. Yetişkin bireylerin ventral tarafı (alt karın bölgesi) mavimsi gri, gri, kirli beyaz olup, ileri yetişkin bireylerde ventral bölge çiftleşme dönemlerinde koyu kızılımsı renk alır. Bu tür ovipardır; yani iç döllenme yoluyla üreyen bir tür olup, yavru gelişimi kabuklu yumurta içerisinde olur. Bir dişi tek seferde ortalama 7-11 arası yumurta bırakabilir.
     Habitat olarak su kenarları, taşlık alanlar, kayalıklar, tarlalar, bağ/bahçeler, yamaçlar, vadi yamaçları, mezarlıklar gibi birçok yeri yaşam olanı olarak tercih edebilirler. Kendi boyutlarına orantılı kemirgen türleri, kuş ve kuş yavruları, kertenkele türlerini besin olarak tercih ederler. Aynı zamanda bazen diğer yılan türlerini de yerler. Yuva ve barınma alanı olarak taş altlarını ve kemirgen yuvalarını tercih ederler. Bu tür besin olarak ağırlıkta kemirgen türlerini tercih ettiği için tarım zararlısı olarak bilinen tarla faresi, köstebek vb. türlerle tarım mücadelesinde çiftçiye yardımcı türlerdendir. Bunun için bazı yörelerimizde "Tarla Bekçisi" lakabıyla da anılır. Karakteristik olarak, bu türün bulunduğu alana yaklaştığınızda genellikle insandan kaçmayarak, yüksek sesli tıslamalarla kendisini belli eder. Bölgesini terk etmez, üstüne giderseniz insandan çekinir ve uzaklaşmaya çalışır. Fakat köşeye sıkıştıracak olursanız veya geçebileceği bir alan bırakmazsanız gövdesini dik şekilde yükselterek, tıslayarak, ısırma ataklarıyla gözdağı vermeye çalışacaktır. Hızlı, atik ve çabuk ısıran bir türdür. (Tekrar belirtelim, "ZEHİRSİZ" türdür.).
     Ülkemizde Ege, Batı Akdeniz, Doğu Akdeniz, Güneydoğu Anadolu görülebilmekle birlikte, Kuzeyde Karadeniz kıyı şeridimiz boyunca gözlemlenemeyip, henüz kaydı bulunmamaktadır. 1000 metre rakıma kadar bölgelerde rahatlıkla görülebilen türlerdendir.

ÖNEMLİ :  Ülkemizde yaşayan tek kobra türü olan ve Şanlıurfa, Kilis dolaylarında kayıt altına alınmış, "Elapidae" familyasına dahil zehirli bir tür olan"Walterinnesia morgani" (Çöl Kobrası) türü ile ilk bakışta karıştırılabilen bir tür olan Dolichophis jugularis (Kara Yılan) türünü iyi tanımak gerekip, bu iki türü karıştırmamak çok önemlidir. Aralarında ilk bakışta yüzeysel gözlem benzerlikleri çok fazla gibi görünse de, D. jugularis'in tüm sırt pulları düz (karinasız) , W.morgani'nin sırt pulları ön tarafta (belden yukarı) düz, arka tarafta ve kuyrukta karinalıdır. W. morgani'de zehir dişleri sabit olup belirgin şekilde büyükken, D. jugularis zehirsiz tür olduğu için zehir dişleri bulunmaz. Aynı zamanda W. morgani'de zehir dişlerinin arkasında maksil kemiğinde diş bulunmaz. W. morgani türünde, anal plak çift, subcaudal (kuyrukaltı) plaklar az sayıdayken (ortalama 40-53 arası), en öndekiler (1-13 arası) tek, diğerleri çifttir. Bu bahsi geçen özellikler iki tür arasında bariz farkları ortaya koyan ana farklardır diyebiliriz. Walterinnesia morgani (Çöl Kobrası) ile Dolichophis jugularis (Kara Yılan) türlerini karıştırmak ciddi anlamda tehlikeli olabilir. Birisi zehirsiz bir türken, diğeri zehirli olup ölümcül sonuçlar doğurabilir. Walterinnesia morgani (Çöl Kobrası) türü sinir sistemini tahrip ederek, felç ve devamında ızdıraplı bir ölüm getiren çok etkili nörotoksik zehre sahiptir.

Küresel Yayılım: Türkiye, Kıbrıs, Yunanistan (Yunanistan adalarının çoğunda), Suriye, Lübnan, Ürdün, kuzeydoğu Sina yarımadası, İran, Irak, Mısır bölgelerinden tür kaydı bulunmaktadır.