Mantarları inceleyen bilim dalı : “Mikoloji”

Mantarları inceleyen bilim dalı : “Mikoloji”

     Mikoloji, eski Yunanca “Mycos: Mantar” sözcüğüden türemiş olup, mantarlar alemini, mantarların genetik, biyokimyasal, taksonomi özelliklerini ve onların kullanım alanlarını inceleyen bilim dalıdır. Mikoloji daha önceleri mantarların bitkilerle akraba olduğu düşünüldüğünden dolayı botaniğin bir dalı olarak sayılıyordu. Mikoloji yıllarca botanik biliminin bir dalı olarak incelenip bitkiler alemine dahil edilmişse de, daha sonraları yapılan genetik çalışmalar sonucunda mantarların hayvan veya bitki olmadığı bilgisi netleştirilerek, mikoloji adı altında yeni bir bilim dalı olarak kabul edilmiştir. İlk mikoloji derneği 1896 yılında İngiltere'de kurulmuştur. (Mantarlar, çok hücreli ve tek hücreli olabilen ökaryotik canlıları kapsayan bir canlılar âlemi ve şapkalı mantarların tümünü kapsayan başlı başına ayrı bir canlı formudur.)
     Mikoloji bilimi diğer bilim dallarına göre oldukça yeni bir bilim sayılmakla birlikte, günümüzde halen hiçbir üniversitede mikoloji kürsüsü bulunmamakta ve günümüz mikologları diğer farklı bilim dallarından gelen veya çeşitli Avrupa ülkelerinde özel eğitim almış kişilerdir. Bu bilim dalına “Mikoloji” isminin ilk olarak 1795 yılında Fransız botanist Jean-Jacques Paulet (1740-1826) tarafından önerilmesi ile, “Mikoloji” ismi bu bilim dalı için kullanıma geçmiştir.
     Yakın tarihi incelediğimizde bilim dünyasının günümüze kadar mantarları sadece çıplak gözle görülebilir özellikleriyle inceliği bilgisine ulaşırken, günümüz mikologlarının mikroskop, DNA tespitleri, ayraç testleri, kimyasal analizler gibi çeşitli üst düzey teknolojilerden yararlandıklarını ve bu bilim dalını ilerilere çok hızlı şekilde taşıma yolunda gayret içerisinde olduklarını görebiliriz.
     Mantarlar alemi bilim dünyasından birçok farklı bilim dalının ilgisini çekmekte ve günümüz mikologları başta tıp olmak üzere, genetik, biyokimya, botanik gibi birçok ana bilim dalı ile sıkı işbirliği beraberinde iletişim içinde çalışmaktadırlar. İnsanoğlunun gelişen ve değişen istekleri doğrultusunda sürekli araştırma içerisinde olan endüstri sektörü ise yeni besin maddeleri geliştirmede, ilaç sanayiinde başta olmak üzere birçok farklı branşta mantarlar alemi ile yakından ilgilenmektedir.

Barış ARISOY