Ateş pistonu dizel araçların çalışma mantığı ile çalışan bir mekanizmadır. İçinde hapsolan havayı sıkıştırarak basınç ile havayı 900 °C dereceye kadar ısıtır (saliselik bir süre içinde) ve içine yerleştirilmiş yanıcıyı (kömürleşmiş kumaş) oksijen ile ateşleyerek tutuşturur. Bu sistem Orta Çağ'dan bu yana ateş yakmakta kullanılmaktadır.
1. Pistonu çıkar, yanıcı haznesine kömürleşmiş kumaştan (char cloth) bir
miktar yerleştir.
2. Pistonu piston yatağına yerleştir ve pistondan tutarak sert bir yüzeye
hızlıca mekanizma tabanını vur.
3. Ani sıkışmada piston ve piston yatağı metalleri sürtünerek yüksek ısı
meydana getirir. Bu ısı aynı zamanda oluşan yüksek basınçla birlikte
yanıcıyı haznede sıkışmış oksijen ile tutuşturup köz haline getirir.
4. Pistonu çekip yanıcı haznesindeki közü kuş yuvanızın (kav topağı)
üzerine düşürerek uzun ince üflemelerle veya elinizde sağa sola
sallayarak oksijen sirkülasyonunu artırarak yanmayı tetikleyip közün
kavı tutuşturarak alevlenmesini sağlayıp ateşinizi yakabilirsiniz.