Morchella spp. Mantarı

Morchella spp. Mantarları

Gyromitra esculenta Mantarı

Morchella spp.

(Kuzu Göbeği, Göbek, Beyin Mantarı Türleri)

Bölüm:  Ascomycota
Sınıf:   Pezizomycetes
Takım:  Pezizales
Aile:  Morchellaceae

     Yenilebilen (zehirsiz) lezzetli mantar türleridirler. 2 - 20 cm yüksekliğinde, 2 - 12 cm çapında, konik şekilde veya yumurta şeklinde mantarlardır.(İstisna olarak daha büyüklerine de rastlanabilir.). Şapka üzerinde boyuna sıralı alveoller merdiven gibi düzgün yapıda birbirine bağlıdırlar. Şekli itibariyle bu türler beyin kıvrımlarına benzediği için, beyin mantarı olarak da adlandırılırlar. Bal kahverengi, kırmızı-siyahımsı, kahverengi, krem rengi, kirli beyaz, kızıl kahverengi alveoller mantarın türüne göre farklılık gösterir. (Mesela, Morchella conica türünde alveoller siyah ve koyu kahve tonlarında iken, Morhella esculenta türünde kirli beyaz, krem rengi, sütlü kahve tonlarındadır.). Etli kısım ince, bal mumu renginde ve kırılgan yapıdadır.Tat ve kokuları çok güzel, kendilerine has aromatiktir. Sap kısmı, 2 - 10 x 1 - 5 cm, silindirik, düz ve üzerinde oyuklar bulunabilir. Bazı türlerde taban kısmı biraz kalınlaşırken, bazılarında şapka kısmı kalın, saplar uzun olur. Türlerin sap renkleri bazılarında krem, kemik rengi iken, bazı türlerde açık kahverengiye döner. Bu mantarların en büyük ayırt edici özelliklerinden birisi, tam orta kesit şeklinde kestiğinizde sap kısmı ve şapka kısmının içi kanal şeklinde tamamen boştur. Bu türlere çok benzeyen ve karıştırılma riski yüksek olan Gyromitra esculenta (Yalancı Morel, Ekşi Memet veya Yalancı Kuzu Göbeği) mantarı anatomi olarak çok benzese de rengi kızıla çalar renkte olup, şapkası şekilsizdir. Morchella türlerine çok benzeyen Gyromitra esculenta türü zehirli olup, orta kesit alındığında içi tamamen doludur. Morchella türleri çiğ veya az pişmiş haldeyken ölümcül düzeyde zehirlidirler. ( Morchella türleri için anlatımın başında kullanılan "zehirsiz" anlatımı pişirilerek tüketim kast edilerek söylenmiştir. Kaldı ki, mantarların tümü (çiğ tüketilebilen birkaç istisnai tür hariç) pişirilerek yenilmelidir.) Morchella türlerinin hepsi iyi pişirilerek yenilmelidirler. Az pişirilmiş veya çiğ morchella türleri ölümcül şekilde zehirlenmelere sebep olmasalar da, ciddi sindirim sorunlarına neden olurlar. Morchella türlerinin zehir etkisinin ortadan kalkması pişirme (ısıya maruz kalma) veya kurutma yolu ile gerçekleşir. Kurutulmuş morchella türlerinin de zehirleyici etkisi ortadan kalkmaktadır. Morchella spp. (Kuzu Göbeği Türleri) türlerinin spor izleri koyu krem rengi veya sarımtırak renktedir.İbreli ormanlarda ,çam ve kavak ağaçlarının altında, kum ve humus oranı yüksek toprağa sahip bölgelerde tek tek veya gruplar halinde de yaşayabilmektedir. Bu tür özellikle ilkbahar aylarında yetişmekle birlikte bazı bölgelerde sonbahar aylarında da görülebilmektedir.

Ölümcül Zehirli "Gyromitra esculenta" türünü incelemek için tıklayınız...