Macrolepiota procera Mantarı

Macrolepiota procera Mantarı

Macrolepiota procera

(Şemsiye, Turna Bacağı, Dede, Dedebört Mantarı)

Bölüm:  Basidiomycota
Sınıf:   Agaricomycetes
Takım:  Agaricales
Aile:  Lepiotaceae

     Yenilebilen (zehirsiz) lezzetli bir mantar türüdür. Sap 20 - 30 cm uzunluktaki şapka 8 - 20 cm çapında olabilir. (İstisnai daha büyük örneklere rastlanabilir.). Şapka genç evrede ovalken, gelişince tamamen düz şemsiye şeklini alır ve en son tepsi gibi düzleşir. Şapkanın üzerinde kahverengi zar bulunur, bu zar şapkanın büyüyüp gelişmesiyle birlikte parçalanır ve açık renkli şapkanın üzerinde pullar şeklinde kalır.Şapkaya tepeden bakınca merkezden kenarlara doğru pullar daha seyrekleşerek, renk tonu açılır. Şapkanın altında beyaz, sık ve derin lameller vardır.Sapta şapkadaki gibi beyaz et üzerinde, düzgün olmayan zikzak harelerden oluşan bandlar bulunur. Sapın dibi şişkin, soğan şeklindedir. Sap üzerinde şapkaya yakın, çok belirgin çift katlı halkası vardır, ancak kolayca kopabilir. Sap, çok belirgin lifli yapıdadır ve kesitinde ortası deliktir. Mantarın eti merkezde kalın, kenarlara doğru incelip, beyaz renktedir. Tadı tatlımsı, kokusu ise hamur gibidir. Mantarın çiğ tadı fındığa benzer ve sapı biraz kayış gibidir. Fakat bu mantarın her yeri yenilebilir. Spor rengi beyazdır.Bu mantar çürükçüldür, ölü bitki artıklarının üzerinde yetişir. İbreli ve karışık ormanlarda, yol kenarlarında, parklarda tek tek veya toplu halde yaz aylarında yetişir. Kendisi ile aynı soydan gelen Macrolepiota rhacodes (Kızaran Şemsiye) türü ile karıştırılabilir.Bu mantar da yenebilen bir mantar olsa da nadiren bazı hafif vakalar rastlandığından yenmemesi tavsiye edilir.
     İki Mantarı ayırt etmek için aralarındaki farklara dikkat etmelisiniz ;
       1- Şemsiye mantarına göre, şapka çapı ve ayak uzunluğu olarak, oldukça
           küçüktür.
       2- Kızaran Şemsiye Mantarında zikzak bandlar asla bulunmaz.
       3- Kızaran Şemsiye kesildiğinde yada yaralandığında derhal o noktada kızarır.            Bu mantarın sapını tırnağımızla hafifçe kazıyarak cinsini kolayca
           saptayabiliriz.

Macrolepiota rhacodes