Cortinarius praestans Mantarı

Cortinarius praestans Mantarı

Cortinarius praestans

(Yenilebilir Cortinarius Türlerinden)

Bölüm:  Basidiomycota
Sınıf:   Agaricomycetes
Takım:  Agaricales
Aile:  Cortinariaceae

     Yenilebilen (zehirsiz) lezzetli bir mantar türüdür. Şapka çapı ortalama olarak 8-30 cm olup, konveks (dışbükey) yapıdadır. Şapka rengi kahverengi tonlarında veya patlıcan renk tonlarındadır. Şapka şekli bariz genişleyen küre şeklinde olup, yetişkinlik ve ileri yaşam evrelerinde şapka içine doğru kıvrık, kırışık biçimde kanallıdır. İçe kıvrım yapan kısımlarda genellikle sıralanmış benekler halinde pamuksu yapıda kortin kalıntıları görülür. Sap ortalama olarak 10-25 x 3-7 cm boyutlarındadır. Sap yukarıdan aşağı doğru bariz şekilde kalınlaşır. Sap zemin rengi olarak beyaz olup, kızıl bir kortin (perdemsi lif) izine sahip olup, leylak rengi ve uçuk mor tonlarda röfleli lekelere sahiptir. Lamelleri kirli beyazımsı, solgun gri tonlarındadır ve ileri yaşam evrelerinde açık kil kahverengisi tonlarına dönebilir. Lameller sık aralıklı ve belirgin solungaç şeklinde olup, sapla birleşip sonlanır. Mantarın çok belirgin bir kokusu olmayıp, hafif bir tadı vardır. Eti kalın ve beyazdır. Spor rengi pas rengi veya hardal sarısı tonlarındadır. Nadiren de olsa, rastlanan bazı kaynaklarda şüpheli tür olarak geçebilir.(Bazı ülkelerde tüketilmemekte ve şüpheli tür kabul edilmektedir.). Yapısı ile belki de en yenilebilir Cortinarius türüdür. Habitat olarak Sonbahar aylarında, en fazla geniş yapraklılar ormanlarında ve geniş yapraklı ağaç diplerinde, orman zemininde küçük gruplar halinde yayılım gösteren bir türdür.
     Yemek olarak birçok alternatif pişirme şekli ile pişirilerek yenilebilen çok lezzetli bir mantar türüdür. Etli yapısı ile yemeklerde tatmin edici bir lezzetle birlikte damak dolgunluğu yaratan bir mantardır. Toplandıktan sonra taze olarak kısa süre içerisinde tüketilmesi önerilmektedir.
     Cortinarius türleri genel olarak yapılarında toksin barındırdıkları için, bu tür her ne kadar yenilebilir bir tür olarak değerlendirilip, doğada mahsur kalma, başka alternatif gıda bulamama gibi zorunluluklar dışında bu türün tüketilmesi tavsiye edilmemektedir. Aynı familya ve cins altında insan sağlığını hastanelik edecek derecede (7-10 gün hastanede acı verici bir tedavi sürecine sokabilecek derecede) zehirliliğe sahip türler ve alt türler bulunduğu gibi, ölümcül toksinler barındıran tür ve alt türleri de bulunmaktadır. Bu durumdan dolayı bu tür ile ilgili uyarılar göz ardı edilmemeli ve gerekli dikkat gösterilmelidir.